آینده نامعلوم باغ ریزی پسته: آیا کرمان مرغوبیت پسته را از دست داده است؟

به گزارش سیترونو به نقل از فردای کرمان سیدمحمود ابطحی ـ فعال باسابقۀ صنعت پسته و رئیس هیات امنای انجمن پسته دربارۀ آیندۀ باغ‌ریزی ضمن توضیح دربارۀ دلایلی که بر قیمت دلاری و ریالی پسته تاثیر می‌گذارد، تصریح کرد که تا قیمت دلار به ثبات نرسد، آیندۀ باغ‌ریزی نامعلوم خواهد بود.

وی با بیان اینکه بازار پسته از نوع «بازار رقابت کامل» است، گفت: «در این بازار، قیمت را کسی تعیین نمی‌کند بلکه براساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود و همین قیمت، راهنمای این است که چه زمانی پسته را بفروشید، چه زمانی بخرید یا چه زمانی به سمت تولید و توسعۀ باغ بروید».

وی با تاکید بر اینکه قیمت تنظیم‌کنندۀ بازار است، توضیح داد که ذات و جوهر پسته، هزینۀ عوامل تولید، اینکه پسته ایران کالای جایگزینی چون پسته آمریکا را دارد و قیمت کالاهای جایگزین پسته از جمله گردو و به خصوص قیمت بادام هندی است که بر قیمت پسته تاثیر دارد.

ابطحی افزود: «اما این عوامل، در میان‌مدت و کوتاه‌مدت تغییرات زیادی ندارد؛ به همین دلیل قیمت پسته در بازار های جهانی نوسان چندانی ندارد».

وی ادامه داد: «عاملی که بر قیمت ریالی پسته تاثیر دارد انتظار آینده است و اینکه شما به عنوان خریدار و فروشنده چه انتظاری از آینده دارید و همین، بر قیمت اثر تعیین‌کننده زیادی دارد. به همین دلیل و از آنجا که پسته ما صادر می‌شود و قیمت دلار با نوسانات و تغییرات فراوانی همراه است، بر قیمت ریالی پسته هم تاثیر زیادی را شاهدیم به طوری که در سال‌های 1400 و 1401 پسته هم کیلویی 200 هزار تومان و هم 300 هزار تومان به فروش رفته است». 

تلاش برای معرفی قطب جدید پسته ایران در آذربایجان

ایلخچی در آذربایجان شرقی سابقه کاشت ۲۰۰ ساله پسته را دارد و در سال های اخیر، کشاورزان ایلخچی به صورت خودجوش به تغییر الگوی کشت به پسته اقدام کرده اند و لازم است حمایت های علمی و عملی در جهت عدم دلسردی آن ها از تغییر الگوی کشت و حفظ باغات پسته به عمل آید.

قاسم قویدل در نشست کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی تبریز با اشاره به اینکه ایلخچی در حال تبدیل شدن به قطب پسته است افزود: پسته در نقاط مختلف کشور قابل کشت بوده و باید با تغییر الگوی کشت در حوزه دریاچه ارومیه که مستعد کشت این محصول است، تلاش کنیم تا تولید این محصول استراتژیک و ارزآور تقویت شود.

رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی تبریز بر لزوم فراهم ساختن الزامات و پیش نیازهای تغییر الگوی کشت از جمله ارائه آموزش های لازم و ارائه یارانه های دولتی در مواردی که تغییر الگوی کشت و باردهی و سودآوری محصول زمان بر است، تاکید کرد.

وی گفت: امروز، استان کرمان مرغوبیت پسته را از دست داده که علت آن کمبود آب و آلودگی خاک و پیری درختان است و پسته ایران که ارزآوری بالا دارد و در دنیا معرف ایران است، با تهدید تولید مواجه شده و باید مناطق جایگزین را برای کاشت آن انتخاب کنیم.

صادرات خرما و پسته کرمان به ۴۱ کشور دنیا 

این اظهارات در حالی است که مدیرکل استاندارد کرمان از صدور ۲ هزار و ۸۶۱ گواهینامه انطباق کالاهای صادراتی برای محصولات پسته، مغز پسته، انواع خرما و رطب این استان طی ۹ ماه سال جاری خبر داد و گفت: این محصولات به ۴۱ کشور دنیا صادرات شد.

اسماعیل عاقلی روز جمعه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: این اداره کل نسبت به بازرسی و نمونه‌برداری از محموله های صادراتی مشمول مقررات استاندارد در استان کرمان اقدام کرده است که پس از نمونه برداری از ۲ هزار و ۸۶۱ محموله و بررسی و آزمون های انجام شده در نهایت همین میزان گواهینامه انطباق کالاهای صادراتی صادر شد.

وی اظهار داشت: این محصولات استان کرمان شامل پسته، مغز پسته، انواع خرما و رطب به مقصد کشورهای اردن، ارمنستان، ازبکستان، اسپانیا، استرالیا، استونی، اکراین، آلمان، امارات متحده عربی، عربستان، اندونزی، ایتالیا، بحرین، بلاروس، بلژیک، پاکستان، تایوان، ترکیه، چین، روسیه، رومانی، جمهوری چک، ژاپن، سنگاپور، سوئد، سوئیس، صربستان، عراق، فرانسه، قرقیزستان، قزاقستان، قطر، کانادا، گرجستان، لبنان، مالزی، مصر، هلند، هندوستان، هنگ کنگ و یونان صادرات شده است.

عدم اعطای کافی تسهیلات بانکی برای پسته کاران

حسین فیروزی، فرماندار شهرستان اسکو با اشاره به اینکه در هزار هکتار از اراضی بخش ایلخچی باغات پسته احداث شده که ۷۰۰ هکتار آن بارور و ۳۰۰ هکتار آن غیربارور است، گفت: عدم اعطای کافی تسهیلات بانکی برای پسته کاران با توجه به معطلی چند ساله آنها تا باردهی درختان، مشکل آفات خاص پسته، قیمت بالا و کیفیت پایین سم و کود، بحث توجه به امنیت باغات و مجوزهای احداث خانه باغ از جمله مشکلات این حوزه است.

وی ادامه داد: کاشت این محصول با توجه به ارزش افزوده و قیمت آن رو به توسعه بوده و رغبت برای تولید بیشتر است. با عنایت به اینکه آذربایجان مهد تجارت خشکبار است، از اتاق بازرگانی در بحث فرآوری، بازاریابی و فروش محصول انتظار کمک داریم.

ضرورت حمایت جدی دولت از کشاورزان در تغییر الگوی کشت

جلال حق شناس از کشاورزان بخش ایلخچی با اشاره به اینکه کشاورزان منطقه، کمبود آب و لزوم اصلاح الگوی کشت را از دو دهه قبل تذکر داده اند، حمایت جدی دولت از کشاورزان در تغییر الگوی کشت علی الخصوص در پسته را خواستار شد چرا که با تغییر الگوی کشت از محصول پیاز به پسته، کشاورز باید ۷ سال منتظر بماند تا درختان پسته به بار بنشینند.

وی، خواستار صدور مجوز احداث خانه باغ و تسریع در اتمام طرح آبیاری قطره ای اراضی کشاورزی ۱۴۰۰ بهره بردار منطقه و صدور مجوز انشعابات توسط شرکت های خدمات رسان به اراضی کشاورزی ایلخچی شد.

یوسف غفارزاده، مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان با اشاره به اینکه در ۲۲ دشت از ۲۴ دشت استان با افت سطح آب های زیرزمینی از ۲۰ الی ۸۰ سانتی متر مواجه هستیم، علت آن را اضافه برداشت بیش از ظرفیت عنوان کرده و گفت: برای پایدار بودن این منابع باید جلوی افت سطح آب های زیرزمینی را بگیریم که آن هم از طریق کمبود برداشت یا افزایش بارندگی میسر است و تاثیر تغذیه مصنوعی در چاه ها کمتر بوده و از آب برداشت شده از منابع زیرزمینی باید استفاده اصولی بکنیم.

بهره وری ما در بخش کشاورزی، یک پنجم الی یک هفتم دنیا بوده و از یک متر مکعب آب، نیم کیلو محصول تولید می کنیم

وی افزود: باید ببینیم که از سه میلیارد متر مکعب آب های سطحی و زیرزمینی که برداشت و برای کشاورزی استفاده می کنیم چند تن و با چه ارزشی محصول تولید می کنیم. بهره وری ما در بخش کشاورزی، یک پنجم الی یک هفتم دنیا بوده و از یک متر مکعب آب، نیم کیلو محصول تولید می کنیم که با افزایش بهره وری و اصلاح الگوی کشت می توانیم آن را به ۳ کیلو افزایش دهیم.

غفارزاده در مورد عوارض آب چاه ها در صورت مصرف مازاد، گفت: هر چاه مُجاز یک پروانه دارد که میزان ساعات و حجم آب دارای اجازه مصرف در آن ثبت شده و کشاورزان باید نسبت به حجم آب مجاز خود برنامه ریزی کنند اما بعضی کشاورزان بدون در نظر گرفتن حجم آب مُجاز، اقدام به افزایش سطح زیر کشت می کنند که این امر باعث اتمام زودتر از موقع آب مجاز و افزایش برداشت از چاه می شود که در نتیجه با قطعی برق مواجه می شوند و در صورت تمدید در شورای حفاظت استان برای هر متر مکعب آب مازاد از حجم پروانه، پول بالاتری گرفته می شود.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان از برنامه مشترک این شرکت با سازمان جهاد کشاورزی استان در خصوص حفظ ذخایر آب های زیرزمینی در سه دشت بحرانی مرند، شبستر و سراب خبر داد که جهاد کشاورزی استان برنامه هایی برای کشاورزان تنظیم می کند که در هر ماه سال، چه مقدار آب استفاده کنند تا اضافه برداشت اتفاق نیفتد تا هم کشاورز جریمه ندهد و هم آب های زیرزمینی برجا بماند.

برای اطلاع از اخبار صنعت آجیل و خشکبار ایران در خبرنامه ما عضو شوید.